Kamis, 13 Februari 2014

Pengertian & Contoh Tembung Dasanama Lengkap

Dasanama punika tembung sanes ingkang tegesipun sami (synonim), asring pinanggihaken ing sastra tembang. Lan Dasanama iku tegese maneka warna utawa sesebutan liyane kanggo sawijining paraga utawa manungsa.

Tuladhane :

Ati = driya, galih, kalbu, nala, panggalih, prana, tyas, wardaya.
Anak = atmaja, putra, suta, siwi, sunu, tanaya, weka, yoga.
Bapak = rama, sudarma, sudarmi, yayah.
Bumi = bawana, buwana, bantala, basundara, basundari, butala, buntala, jagad, kisma, 
mandhala, pratala, pratiwi.
Dalan = dlanggung, enu, gili, hawan, lebuh, lurung, marga, ratan, sopana.
Desa = dhekah, dhukuh, dhusun.
Kethek = wanara, rewanda, kapi, juris, palwaga, wre, pragosa
Banyu = warih, her, tirta, we, ranu
Ilang = nir, musna, sirna, mendra
Geni = agni, brama, latu, pawaka, dahana
Kalah = kasor, kawon, kaseser, kalindhih, katitih
Dhewe = pribadi, priyangga
Gawe = kardi, karya, karti.
Ibu = biyang, biyung, indhung, puyengan, rena, umi, wibi.


Jeneng = asma, jejuluk, parab, rum-rum, sambat, wewangi.
Kanca = kanthi, rewang, rowang.
Lara = agring, gerah, gering, roga.
Mangan = boga, bukti, dhahar, madhang, nadhah, nedha.
Mati = antaka, ngemasi, lalis, lampus, layon, lena, mancal donya, murud, padhem, palastra, 
pralaya, pralena, seda, tinggal donya.
Omah = graha, panti, wisma, yasa, griya.
Pinter = guna, lebda, limpad, nimpuna, putus, wasis, widagda, widura, wignya.
Rambut = keswa, rema, weni
Rusak = brastha, punah, rabasa, remak, rug, rurah, swuh.
Slamet = basuki, raharja, rahayu, swasta, yuwana.
Sirah = kepala, kumba, murda, mustaka, ulu, utangga
serik = eru, rengu, runtik.
Seneng = remen, girang, harsana, harsaya, sukengkapti, trustha
Sedhih = duhkita, kingkin, margiyuh, rimang, rudah, rudatin, rudatos, rudita, sungkawa, susah, 
tikbra, turda, wigena.
Turu = guling, nendra, sare, tilem
Udan = jawah, riris, warsa.
Utusan = caraka, cundhaka, duta.
Wadon = dayinta, dyah, gini, juwita, putri, retna, rini, wanita, wanodya.
Weruh = andon, myat, priksa, udani, uning, uninga, upiksa, wikan, wrin.
Wong = jalma, jana, janma, manungsa, manus, nara
Abang = abrit, mbranang, dadu, jingga, merah, rekta
Alas = jenggala, wana, wanadri
Anggone = olehe, denya, dera, denira.
Anom = mudha, taruna, taruni.
Arep = ayun, apti, arsi, arsa, septa.
Asu = sona, srenggala, anjing, cemera.
Banget = dhahat, luwih, asru, mandra, sakamantyan, tan sipi, arda.
Bangke = parasu, kunarpa, wangke, sawa, kuwanda, mayit.
Beda = beneh, liya, pae.
Biyen = dhingin, dihin, riyin, nguni, duk ing kuna.
Bodho = pengung, kumprung, jugul, punggung, pingging, mudha, mudha dama.
Dalan = marga, margi, lurung, enu, delanggung.
Dhewe = piyambak, pribadi, priyangga, anggana.
Dhuwit = arta, yatra, uwang, picis.
Dhuwur = luhur, inggil, dhuhur, punjung.
Duta = caraka, cundhaka, wimbasara, gandhek, kongkonan, kengkenan, utusan.
Endah = peni, raras, raras rum, halep, resmi, wicitra
Emas = kencana, kanaka, jene, rukma, suwarna, rukmi.
Embok = biyung, wibi, umi, biyang, ibu, rena, indhung,
Galak = rota, lodra, rodra, krura, kruraya, praglaba, wirodra, wiroda, darpa, darpaya.
Gawe = kardi, karya, karti, yasa, makirtya.
Godhong = ron, patra, rondhon.
Gunem = wacana, angling, wicara, wuwus.
Jurang = parung, sigrong, trebis, trejung, rejeng
Kabeh = sadaya, sagung, sanggya, salir, salwir, sakalir, sakweh, sadarum.
Kalah = kandhah, kandhih, kandhap, kelindhih, ketitih, kasor.
Kangen = oneng, wulangun.
Kasmaran = kepencut, kesengsem, brangta, brangti, wuyung.
Katon = keksi, kawistara, kasatmata, kawuryan.
Karep = kapti, kayun, karsa.
Kawruh = guna, pangawikan, sastra, wedha, widya.
Kendel = nirbaya, nirbita, sura, wani, sudira.
Keris = dhuwung, wangkingan, katga, curiga, suduk.
Kethek = juris, rewanda, munyuk, wre, palwaga, wanara, kapi.
Kewuhan = wagugen, kepwan, keron, kewran, kaweken.
Kidang = mrega, arina, saraba, cemuru, wariga.
Kidul = duksina, daksina.
Kobong = kobar, kawlagar, katunu.
Kodhok = wyangga, canthuka, wiyung.
Kombang = bremara, bremari, sadpada, madukara.
Kondhang = kasub, kawentar, kombul, kasusra, kalok, kaloka, kontap, kongas, kajuwara, 
 komuk, kojat, kasumbageng jagat, kaonang-onang, kajanapriya, misuwur, mashur.
Kulit = kusika, carma, walulang, wacucal.
Kuning = gadhing, jenar, pita.
Kuping = talingan, karna, karni
Kuwatir = ganggam, sandeya, sumelang, mamang, uwas, walang ati, walang kayun, walang 
kapti, walangdriya.
Lanang = jaler, jalu, kakung, priya
Langit = akasa, antariksa, awang-awang, bomantara, dirgantara, gegana, jumantara, tawang, 
widik-widik, wiyati, wyat
Lawang = kori, wiwara.
Lestari = widada, lestantun, sempulur.
Lintah = uta, wredhu angga.
Lintang = kartika, sasa, sudama, tranggana, wintang
Lungguh = lenggah, sila, linggih.
Macan = mong, sardula, singa
Manawa = manawi, yen, yan, lamun, kalamun, bilih.
Manuk = peksi, kaga, kukila.
Mata = aksi, eksi, mripat, pandulu, nètra, soca
Menyawak = kawuk, salira.
Ndeleng = ndulu, natmata, mangeksi, mulat, miyat, anon.
Panah = astra, bana, jemparing, naraca, sara, warastra
Pandhita = ajar, dwija, dwijawara, maharsi, mahayeksi, muni, resi, suyati, wiku, wipra, 
yogiswara
Perang = bandayuda, jurit, laga, pupuh, rana, yuda
Pinggir = tepi, swamipa, imbang, iring.
Putih = dwala, pingul, sèta
Ratu = aji, buminata, bumipala, bumipati, dhatu, katong, naradipa, naradipati, narpa, narpati, 
narendra, nareswara, nata, pamasa, parameswara, raja, sri, sirbupati
Rembulan = badra, basanta, candra, lek, sasadra, sasn=angka, sasi, sitoresmi, sitengsu, wulan
Segara = ernawa, jalanidhi, jaladri, laut, samodra, tasik, udaya
Sènapati = bretyapati, hulubalang, narawara, sènapatya
Sorot = sunar, sunu, cahya, prawa, praba, senen, sirat, kenyar, ujwala, ujwalita.
Srengèngè = arka, aruna, bagaskara, bagaspati, baskara, dèwangkara, pradangga, radutya, 
raditè, rawi, surya,we
Tansah = sanityasa, lana, anggung, manggung, lumintu, lumintir.
Tuladha = kupiya, palupi, conto, darsana, lupiya.
Ula = naga, sarpa, sawer, taksaka
Untu = denta, waja.
Wadya = bala, tantra, wadyabala, wadyatantra, balakoswa, bretya, wrahatbala.
Wangi = arum, amrik, sumrik, minging, ngambar.
Wetu = wedal, wiyos, wahya, wedhar, babar, mijil, wimba, wurya


Itulah Pengertian & Contoh Tembung Dasanama
Semoga Bermanfaat & Jangan Lupa Komennya... :) :D

3 komentar:

  1. Masing - masing nilainya berapa mas? Penting untuk menyusun candra candrasansangkala sangkala. Nuwun.

    BalasHapus
  2. Masing - masing nilainya berapa mas? Penting untuk menyusun candra candrasansangkala sangkala. Nuwun.

    BalasHapus